تنظیمات دوربین برای عکاسی منظره

عکاسی منظره یکی از محبوب ترین سبک های عکاسی است ، اگرمیخواهید از طبیعت با بهترین کیفیت عکاسی کنید باید تنظیمات دوربین مناسب باشد ، این که بدانید برای ثبت تصاویر از مناظر مختلف نیاز به چه تنظیماتی دارید می‌تواند به ثبت عکس‌هایی بهتر به شما کمک کند. با ما همراه باشید.

RAW vs JPEG

یکی از مهمترین تصمیمی که باید هنگام تنظیمات دوربین خود بگیرید. با چه فرمتی عکسهای خود را ذخیره کنید این موضوع برای عکاسان منظره بسیار مهم است.

بهترین فرمت برای ذخیره سازی عکسهای منظره فرمت RAW است فرمت JPEG به کیفیت فنی تصاویر صدمه میزند ، JPEG روش یا فرمتی برای فشرده‌سازی تصاویر است و از تکنیک‌های خاصی برای کم کردن حجم فایل‌ها بهره گرفته می‌شود.

اما این فشرده‌سازی بر کیفیت عکس تاثیر منفی می‌گذارد و هرچه میزان فشرده‌سازی بیشتر باشد، به همان میزان، کیفیت عکس‌ها نیز افت پیدا خواهند کرد.

فشرده سازی RAW:

یکی از بزرگ‌ترین تفاوت‌های میان این دو فرمت آن است که اگر یک عکس فرمتش JPEG باشد، تمام ویرایش‌ها توسط دوربین انجام شده و خروجی نهایی یک عکس فشرده است.

به‌این‌ترتیب در پردازش ثانویه، هیچ کاری از دست عکاس برنمی‌آید و در عکس نیز هیچ داده‌ای ثبت نمی‌شود. در مقابل، عکسی که با فرمت RAW ثبت می‌شود مقدار زیادی اطلاعات خام دارد و ویرایشش به عهده‌ی خود عکاس است. پس باید در پردازش ثانویه دست‌ به‌کار شده و با نرم‌افزارهای مخصوص،‌ عکس خود را ویرایش کند.

عمق بیت

بیت کوچکترین واحد اطلاعات است که تنها می تواند مقدار ۰ یا ۱، سیاه یا سفید، روشن یا خاموش و خلاصه فقط ۲ حالت را در خود ذخیره سازد. هر ۸ بیت یک بایت را تشکیل می‌دهد که در این صورت قادر به ذخیره ۲۵۶ حالت مختلف خواهد بود یعنی ۲ به توان ۸ حالت. هر چه عمق بیتی بالاتر باشد کیفیت بهتر است

زمانی که برای عکاسی از فرمت RAW استفاده می‌کنیم، ممکن تعداد رنگ‌ها یا Bit-depth بیش از حد معمول باشد. حالت معمول این است که هر پیکسل از سه رنگ RGB (مخفف Red و Green و Blue) تشکیل شده که هر یک ۸ بیت یا ۲۵۶ حالت دارند. اما در دوربین‌های حرفه‌ای‌تر از عکاسی RAW با ۱۲ بیت یا ۱۴ بیت عمق رنگ هم پشتیبانی می‌شود که به معنی تنوع بسیار بیشتر رنگ‌هاست.

فوکوس دستی یا فوکوس خودکار؟

فوکوس یکی از ستون‌های عکاسی است. در صورتی که شما روی نقطه‌ی مناسب فوکوس نکنید، در بهترین حالت ممکن تصاویر شما به اندازه‌ی کافی واضح نخواهند بود و در بدترین حالت ممکن هم عکس‌هایی که می‌گیرید کاملا بلااستفاده خواهند بود. حتی در سبک‌هایی مثل عکاسی منظره که سوژه نسبتا ثابت است هم باید توجه خیلی زیادی به فوکوس داشته باشید.

پس از اینکه متوجه شدید باید روی چه قسمتی از تصویر فوکوس کنید، زمان آن رسیده است که انتخاب کنید از فوکوس دستی استفاده کنید یا فوکوس خودکار؟ هر دو روش عملکرد خیلی خوبی برای عکاسی منظره دارند اما هرکدام از آن‌ها برای سوژه‌هایی تقریبا متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عموما توصیه می‌شود به صورت پیشفرض از فوکوس خودکار استفاده کنید مگر اینکه عملکرد خوبی برای شما نداشته باشد. برخی از عکاسان تصور می‌کنند که عکاسی پیشرفته یعنی اینکه تمامی کارها از جمله فوکوس را به صورت کاملا دستی انجام دهند اما این تصور کاملا درست نیست!

دلیل این موضوع هم ساده است: برای تمامی عکس‌ها فقط یک نقطه‌ی دقیق برای فوکوس وجود دارد و به همین خاطر تا زمانی که بتوانید به صورت دقیق روی این نقطه فوکوس کنید، تفاوتی ندارد که فوکوس را به صورت دستی انجام می‌دهید یا خودکار! به هر شکل تصویر نهایی شما تفاوتی نخواهد کرد.

بنابراین فوکوس دستی دقیق و فوکوس خودکار دقیق هر دو نتایج یکسانی را در اختیار شما قرار می‌دهند. در اینجا چیزی که از اهمیت بالایی برخوردار است سرعت فوکوس (و دقت آن) است. یکی از دلایلی که خیلی از افراد دوست دارند از فوکوس خودکار در عکاسی منظره استفاده کنند سرعت بالای آن و همچنین دقت آن است.

در دوربین‌های DSLR معمولا شما می‌توانید با دو روش متفاوت عمل فوکوس را انجام دهید: با استفاده از منظره‌یاب اپتیکال و یا Live View صفحه نمایش پشتی. ممکن است بپرسید که کدام یک از این دو بهتر است؟ به صورت کلی و صرف نظر از اینکه از فوکوس دستی استفاده می‌کنید یا خودکار، Live View برای فوکوس در عکاسی منظره دقت بیشتری دارد.

فوکوس با استفاده از کلید AF-ON

به صورت پیشفرض اکثر دوربین‌های موجود در بازار با فشار دادن کلید شاتر تا نیمه فوکوس می‌کنند. این موضوع به نظر یک قابلیت خوب می‌رسد اما در واقع محدودیت‌های زیادی را برای شما به همراه دارد.

برای مثال تصور کنید که می‌خواهید برای چند عکس پشت سر هم فوکوس را قفل کنید. در صورتی که فوکوس با نیم شاتر فعال باشد، شما باید مدام فوکوس دستی را فعال و غیرفعال کنید تا بتوانید برای چندین عکس روی یک سوژه قفل کنید. این روش خیلی کاربردی نیست.

به جای این کار، روشی وجود دارد که می‌توانید عمل فوکوس را از کلید شاتر جدا کنید تا این مشکل برطرف شود. با این کار شما می‌توانید هر بار که دوست داشتید فوکوس را تغییر دهید؛ نه با هر بار که کلید شاتر را تا نیمه فشار می‌دهید. این قابلیت با عنوان فوکوس دکمه پشتی یا فوکوس با کلید AF-On شناخته خواهد شد.

البته همه‌ی دوربین‌ها کلیدی که روی آن عبارت AF-On به صورت مستقیم نوشته شده باشد ندارند اما مطمئنا روشی برای فعال‌سازی این قابلیت وجود دارد. در صورتی که دوربین شما هیچ کلید اختصاصی برای انجام این کار نداشته باشد، می‌توانید عملکرد کلیدهای دیگر (برای مثال کلید AE-L/AF-L) را تغییر دهید و آن را به فوکوس دکمه پشتی اختصاص دهید.

رنگ ، کنتراست

استفاده از فرمت RAW بهترین گزینه است. در این حالت میزان نور، رنگ، روشنایی، کنتراست و رزولوشن در حد مطلوبی قرار دارد و کاربر می‌تواند با روتوش و ویرایش عکس‌ها، بهترین حالت ممکن از سوژه را بدون افت کیفیت ارائه دهد.

تراز سفیدی یا White Balance

به زبان ساده WB در عکاسی دیجیتال وظیفه تنظیم رنگ‌ها را برعهده دارد تا رنگ‌ها طبیعی‌تر ثبت شوند. برای یکی شدن رنگ در عکس با آنچه می‌بینیم باید رنگ‌ها را تنظیم کنیم. بیشتر منابع نوری مانند نورخورشید، فلاش‌ها و … دارای رنگ سفید خالص نیستن و دارای یک دمای رنگ (Color Temperature) هستند.

تراز سفیدی یا White Balance و نحوه عملکرد آن در عکاسی دیجیتال مهم است. زیرا تنظیم نادرست آن باعث می‌شود که عکس‌های شما رنگ نامناسبی داشته باشند. اضافه شدن هرگونه رنگ اشتباه باعث می‌شود رنگ‌ها در عکس (مانند رنگ پوست) غیر طبیعی به نظر برسد.

بهترین راه برای دست‌یابی به وایت بالانس طبیعی استفاده از فرمت RAW در عکاسی است. در هنگام عکاسی تراز سفیدی یا وایت بالانس هر جور میخواهید تنظیم کنید

هنگامی‌که با فرمت RAW عکاسی می‌کنید بعد از گرفتن عکس و نمایش عکس در کامپیوتر، دست شما بسیار باز است تا رنگ عکس و وایت بالانس عکس را به‌کلی تغییر دهید. حتی می‌توانید با استفاده از استاندارهای نرم‌افزار تنها با یک کلیک نور عکس خود را تبدیل به نور طبیعی کنید.

کاهش نویز نوردهی طولانی

با اینکه در این نوع عکاسی از حساسیت سنسور (ایزو) پایینی استفاده می شود، عکس های با نوردهی طولانی معمولا از نویز زیاد رنج می برند. این نویز به دلیل عدم یکسان بودن حساسیت تمامی پیکسل ها و وجود پیکسل های داغ (به علت نوردهی طولانی) ایجاد می شود و در نتیجه الگوی معینی دارد که برای هر دوربین مشخص است.

سیستم کاهش نویز در نوردهی طولانی (Long Exposure NR) بوسیله ثبت و آنالیز یک «فریم تاریک» عمل می کند که الگوی نویزی مشابه عکس اصلی دارد و سپس آن را از عکس اصلی حذف می کند.

برای انجام صحیح این کار، لازم است زمان نوردهی برای عکس با کادر یا فریم تاریک (شاتر بسته) برابر زمان نوردهی عکس اصلی باشد و اگر سیستم کاهش نویز نوردهی طولانی دوربین فعال باشد، این فریم بلافاصله بعد از ثبت تصویر اصلی گرفته می شود.

در واقع در این روش، برای فعال شدن سیستم کاهش نویز، زمان گرفتن هر عکس دو برابر زمان نوردهی عکس خواهد شد که البته به حصول نتیجه بهتر کار می ارزد.

هیستوگرام

از هیستوگرام دوربین خود استفاده کنید تا در هر نوری عکس های منظره خیره کننده بگیرید. شما با نگاه کردن به نمودار هیستوگرام عکسی که گرفته اید، می توانید از درست بودن نوردهی اطمینان حاصل کنید، و اگر نوردهی بیش از حد یا ناکافی بود با تغییر تنظیمات دوربین یک عکس دیگر بگیرید و به نوردهی صحیح برسید.

هیستوگرام در واقع یک نمودار میله ای است که توزیع پیکسل ها را در عکس شما بر اساس یک مقیاس روشنایی از سیاه کامل در انتهای سمت چپ تا سفید کامل در انتهای سمت راست، نشان می دهد. اگر بلافاصله هیستوگرام را روی صفحه نمایش دوربین نمی بینید، بر روی دکمه چند انتخابی در پشت دوربین خود دکمه های بالا یا پایین را فشار دهید تا حالت نمایش تغییر کند.

دیافراگم

دیافراگم، یکی از مهمترین تنظیمات دوربین در سبک های مختلف عکاسی است، به همین دلیل، بر روی تصاویر شما بسیار تأثیر می گذارد.

دیافراگم در عکاسی می تواند با تار کردن پس زمینه عکس، ابعاد و حجم جدیدی به عکس شما اضافه کند و همچنین باعث می شود که نوردهی تصاویر شما تغییر کند؛ و تصاویر روشن تر یا تیره تر شوند. دیافراگم یک دریچه درون لنز است که از طریق آن، نور به داخل بدنه دوربین منتقل می شود. کار دیافراگم، بسیار شبیه به چشم انسان است.

مهم نیست چقدر دوربین خود را از قبل آماده کرده اید، نور مناظر را هیچگاه نمی توان پیش بینی کرد، بنابراین ممکن است لازم باشد تنظیمات نوردهی (تنظیمات دوربین) را تغییر دهید.
در حالت اولویت دیافراگم شما می توانید این کار را با فشار دادن دکمه جبران نوردهی، و با استفاده از دکمه چرخان عقب برای افزایش یا کاهش نوردهی (به عبارت دیگر، برای روشن کردن یا تیره کردن تصاویرتان) انجام دهید.

بیشتر اوقات وقتی از مناظر عکس می‌گیرید و در حال استفاده از سه پایه هستید، باید دیافراگم را روی حدود f / 8 تا f / 16 تنظیم نمایید در طول روز به دیافراگم بسته تر نیاز دارید تا بتونید نور کافی جذب کنید .

در بیشتر مواقع این مقدار تعادل بسیار مناسبی بین عمق و وضوح تصویر ایجاد می‌کند. تقریبا همه‌ی اجزای یک عکس با دیافراگم f/16 کاملا واضح خواهند بود. در هنگام عکاسی در شب دیافراگم باید بازتر باشد و از لنزهای با دیافراگم های f / 1.8 یا f / 2.8باید استفاده شود.

سرعت شاتر

سرعت شاتر یکی از مهم‌ترین مشخصه‌هایی است که به عنوان عکاس باید با آن آشنا باشید. سرعت شاتر مدت زمانی است که سنسور دوربین (یا فیلم آنالوگ) در معرض نور قرار دارد. در واقع مدت زمانی است که دوربین مشغول ثبت عکس است. سرعت شاتر تاثیر خیلی زیادی روی ظاهر تصاویر شما دارد .

در کنار تنظیم دیافراگم سرعت شاتر دوربین را نیز تنظیم کنید البته هر دوربین محدوده‌ای از سرعت شاترهای مختلف را دارد که شما می‌توانید هر کدام از آن‌ها را انتخاب کنید. برای مثال ممکن است دوربین شما بتواند تصاویری با سرعت ۱/۴۰۰۰ ثانیه تا ۳۰ ثانیه ثبت کند.

هر چقدر سوژه شما در حرکت باشد باید سرعت را بالا ببرید و دیافراگم را پایین بیاورید تا تصویر دلخواه خود را به دست بیاورید و اگر سرعت را بالا ببرید و دیافراگم بسته تر باشد تصویر شما بیش از حد تاریک میشود ، دیافراگم و سرعت شاتر عکس هم عمل میکنند.

ISO

انتخاب ایزو به ندرت در عکاسی منظره دارای اهمیت مگر این که از پایه استفاده نکنید یا اینکه عکاسی را در شب انجام دهید. اگر از پایه استفاده می‌کنید بهترین کار این است که ایزوی دوربین را روی ۱۰۰ قرار دهید و از سرعت شاتر طولانی استفاده کنید تا عکس‌های روشن تری بگیرید.

اگر دوربین را در دستتان می‌گیرید، شب‌ها یا زمان‌هایی که در تعیین سرعت شاتر خود با محدودیت مواجه هستید تا جایی که امکان دارد ایزو را بالا ببرید. البته به یاد داشته باشید که با انجام این کار تصاویر ثبت شده دارای نویز خواهند شد.

تنظیمات مناسب برای عکاسی از مناظر دارای انعطاف بسیار زیادی خواهد بود. یک راه حل بسیار مناسب استفاده از سه پایه، تعیین سرعت شاتر بین ۱/۱۰ ثانیه و سه ثانیه، تعیین دیافراگم بین f/11 و f/16 و انتخاب ایزوی ۱۰۰ است. این تنظیمات می‌تواند برای شروع عکس برداری از مناظر مناسب باشد.

جبران نوردهی

جبران نوردهی به معنای ساده به معنی کم کردن یا زیادتر کردن دریافت نور، در حالت خودکار است. یعنی شما به دوربینتان می‌گویید که چقدر نور دریافتی را کمتر یا بیشتر کند. مقدار این “چقدر نور” را با زبان استاندارد نوردهی یعنی “مقدار نوردهی” یا Exposure Value تعیین می‌کنیم. از اینجا به بعد این مقدار استاندارد را EV می‌نامیم که راحت‌تر باشد.

EV همان چیزیست که دوربین می‌تواند مقدار نوردهی را با آن تعریف کند و معمولاً به صورت مثبت و منفی در نظر گرفته می‌شود. مثلاً +EV به این معنی است که دوربین نور بیشتری دریافت کند و –EV به این معنی است که دوربین، نور کمتری دریافت کند. اگر دوربین شما دارای حالت M یا دستی باشد و خودتان آن را انتخاب کرده باشید، تغییر جبران نوردهی، هیچ تأثیری روی عکس نمی‌گذارد.

اگر در هنگام عکاسی منظره صحنه ای باعث تاریکی یا روشنای عکس شما شد میتوانید از طریق جبران نوردهی +۲.۰ یا ۲.۰ -استفاده کنید مثلا شما میخواهید از غروب خورشید عکاسی کنید برای برجسته کردن تصویر از جبران نوردهی -۰.۷ استفاده کنید

حالت های دوربین

این حالت‌های مختلف به عکاسان کمک می‌کند که مثلث نوردهی یعنی سرعت شاتر، دیافراگم و ایزو را به خوبی کنترل کنند. در حالی که در دوربین‌ها حالتی خودکار وجود دارد که این تنظیمات را انجام می‌دهد اما برخی حالت‌های دیگر نیز هستند که به عکاسان کمک می‌کند به صورتی دستی تنظیمات نوردهی را انجام دهند

اگر به گذشته بازگردیم، این حالت‌های مختلف در دوربین‌ها وجود نداشت و تمام تنظیمات به صوت دستی انجام می‌گرفت. عکاسان مجبور بودند که میزان دیافراگم، سرعت شاترو فیلم مناسبی را برای دوربین خود انتخاب کنند.

امروزه بسیاری از دوربین‌های دیجیتال دارای حالت‌های مختلف برای عکاسی هستند که می‌توان از آن‌ها در موقعیت‌های مختلف استفاده کرد.

حالت برنامه ریزی شده (P)
الویت شاتر ( S یا Tv)
الویت دیافراگم ( A یا Av)
حالت دستی (M)

نتیجه گیری:

هر چقدر بیشتر عکاسی کنید تجربه بیشتر در عکاسی به دست می آورید نکته جالب در مورد عکاسی منظره این است که مناظر متنوع زیادی برای کشف و عکسبرداری وجود دارد. اما مشکل این جاست که باید تنظیمات دوربین خود را کامل بشناسیم تا بتوانیم بهترین تنظیمات دوربین را در مواجه با هر صحنه ای از طبیعت داشته باشیم و آن را ثبت کنیم. بیشتر روی عکاسی منظره و طبیعت و سفرتان تمرکز کنید. اگر بدانید که می‌خواهید چه چیزی را ثبت کنید، حتماً موفق خواهید شد نکته‌های کلیدی را فرابگیرید و تمرین‌ کنید.

بیشتر بخوانید

چگونه عکاسی ماکرو کنیم؟

۱۳ درس عکاسی از الیوت ارویت، عکاس مستند (بخش دوم)