۱۳ درس عکاسی از الیوت ارویت، عکاس مستند (بخش اول)
قطعاً یکی از بزرگ‌ترین‌های تاریخ عکاسی مستند (شهری)الیوت ارویت است. بیانی که او از زندگی روزمره مردم دارد و همچنین حسی که از لحظات ساده ثبت کرده است، برای همیشه در تاریخ عکاسی ماندگار شده است.در این یادداشت قصد داریم با مرور عکس‌ها و صحبت‌ها و توصیه‌های الیوت ارویت عکاس مستند در مورد عکاسی، درس‌هایی عکاسی از او فرابگیریم.
۱ . خیلی مقید به برنامه‌ریزی نشوید!
معمولاً عکاسانی که در حوزه عکاسی خیابانی مشغول هستند، با موضوعات خاصی درگیر هستند که چه به صورت سفارشی و چه بصورت شخصی، قصد تهیه مجموعه عکس از آنها را دارند. تمام توجه خود را مشغول به آن موضوع خاص می‌کنند و عملاً سوژه‌هایی که در کنارشان در حال اتفاق است را فراموش می‌کنند.
الیوت ارویت،عکاس مستند مجموعه عکس‌های موضوعی فراوانی دارد که یکی از آنها با موضوع سگ، بسیار مشهور است. پرسش و پاسخ با ارویت، درباره این موضوع را در زیر بخوانید؛
سوال : یکی از پروژ‌ه‌های معروفی که شما انجام داده‌اید، «سگ» بوده است. آیا مساله مدنظر شما در این عکس‌ها هنگام عکاسی (خیابانی)، رابطه بین انسان و سگ بوده است؟
ارویت : هیچ وقت با در نظر داشتن یک موضوع ویژه شروع به عکاسی (خیابانی) نمی‌کنم، تنها به آنچه که می‌بینم واکنش نشان می‌دهم.
من هیچ برنامه ویژه‌ای برای عکاسی از سگ‌ها نداشتم. تعداد زیادی عکس از مردم دارم و تعداد کمی هم از گربه‌ها، اما خوب سگ‌ها برایم جذاب‌تر بودند.
الیوت ارویت،عکاسی مستند روش ویژه‌ای برای کار بر روی عکس‌هایش و همچنین تهیه کتاب‌هایش داشت. روش او به این شکل بود که ابتدا بیرون می‌رفت و شروع به عکاسی از هر آنچه که برایش جذاب به نظر می‌آمد می‌کرد.
سپس به عکس‌هایی که تهیه کرده بود مراجعه کرده و از بین آنها، عکس‌هایی که موضوع یا شرایط مشترکی داشتند را برای قرار گرفتن در یک کتاب انتخاب می‌کرد.
به نظر می‌آید متد مناسبی که بتوان از این حرفها برداشت کرد این است؛ با در نظر داشتن یک ایده شروع به عکاسی (خیابانی) کنیم، و در عین حال موضوعات و لحظه‌های جذابی که در کنارمان در حال گذر هستند را نیز از دست ندهیم.
البته انتخاب روش کار از بین حالات گفته شده بستگی به خودتان دارد. اگر ترجیحتان بیشتر بر روی یک هدف، ساختار و زمینه است، پس‌زمینه فکریتان را الگوی کاری خود قرار داده و عکاسی کنید.
اما اگر خود را از این قید و بندهای فکری رها دانسته و علاقه‌ای به محدود کردن کار خود ندارید، بهتر است مانند ارویت، تنها به آنچه که می‌بینید واکنش نشان دهید.
البته توصیه بهتر این است که هر دو روش را امتحان کنید – حتی می‌توانید از ترکیب این دو روش نیز استفاده کنید – سپس با دیدن نتیجه کار، روش مناسب برای خود را انتخاب کنید.
۲. «ولگردی» کنید!
یکی از مهم‌ترین چیز‌ها در مورد عکاسی خیابانی، این است که باید در سطح شهر «ولگردی» کنید. بهترین و جذاب‌ترین صحنه‌ها برای عکاسی در زمانی غیرقابل پیش بینی اتفاق می‌افتند و برای شکار آنها باید به به قدم زدن بی هدف در خیابان‌ها و سطح شهر بپردازید.
سوال : روش شما برای عکاسی از یک شهر چگونه است؟ آیا با یک برنامه‌ریزی قبلی عمل می‌کنید، یا تنها به قدم زدن می‌پردازید و تماشا می‌کنید؟
ارویت : من فقط «ولگردی» می‌کنم! در مورد کتاب عکس خودم درباره «ایتالیا»؛ من حداقل سالی ۲ یا ۳ بار به ایتالیا می‌رم و می‌توانم بگویم که ایتالیایی زبان اول من است.
این کتاب تعدادی از عکس‌های من از رم را شامل می‌شود. تعداد کتاب‌هایی که در مورد رم وجود دارد کم نیست، اما کتاب من دیدگاه شخصی من در مورد رم است. این کتاب شامل بناهای یادبود، کاخ‌ها و البته از زندگی و مردم است.
مساله‌ای که وجود دارد این است که عکاسان باید از اینکه مانند یک گردشگر باشند اجتناب کنند. یکی از بدترین چیزهایی که در مورد عکاسی به سبک توریست‌ها وجود دارد این است که آنها کاملاً قابل پیش‌بینی، تکراری و غیر جذاب هستند.
البته دیدن بناهای تاریخی و مقبره‌ها و مناظر هیچ ایرادی ندارد، اما سعی کنید عکس‌های جذابی هم از آنها تهیه کنید.
نوبت بعد که قصد عکاسی از خیابان‌ها و سطح شهر (حتی در سفر) را داشتید، خود را از قید و بندها رها کنید و اجازه دهید غریزه تان شما را رهبری کند.
به خیابان‌هایی بروید که کسی به آنجا نمی‌رود، و اگر کمی خوش‌شانس باشید، صحنه‌هایی را شکار می‌کنید که پیش از این توسط کسی ثبت نشده است. چون کسی قبل از شما در آنجا عکاسی نکرده است.
۳. فقط از مردم عکاسی نکنید!
به عنوان یک عکاس در حوزه عکس خیابانی، فکر می‌کنم گاهی فراموش می‌کنیم که از سوژه‌ای غیر از مردم هم عکاسی کنیم. البته اصلی‌ترین موضوع عکس‌های خیابانی مردم هستند، اما مردم تنها سوژه آنها نیستند.
در برخی از بهترین عکس‌های الیوت ارویت،عکاس مستند هیچ انسانی حضور ندارد، اما به بیان شخصی او «مصادیق وجود انسان» وجود دارد.
سوال : آیا مردم اصلی‌ترین مسئله مورد توجه شماست؟
الیوت ارویت،عکاسی مستند : مصادیق وجود انسان؛ که هم شامل مردم می‌شود و هم کارهایی که مردم انجام می‌دهند.
منظور ارویت از «مصادیق وجود انسان» چیست؟ منظور او عکسی است که در آن وجود انسان احساس شود. حال این می‌تواند با حضور انسان در عکس رقم بخورد، یا نه.
برای مثال یکی از عکس‌های بسیار قدرتمندی که از ارویت دیده شده، عکسی است از مجسمه مسیح بر صلیب در کنار بیلبورد تبلیغاتی پپسی.
به نظر من این عکس انتقادی است به فرهنگ مردم غرب. کدام عقل سلیمی تبلیغات یک نوشیدنی را در کنار مجسمه مسیح قرار می‌دهد؟
پس زمانی که در خیابان‌ها قدم می‌زنید، تمام توجه خود را معطوف مردم نکنید. حواستان به عناصری باشد که با در کنار هم قرارگرفتنشان قسمتی از هویت اجتماعی بیان می‌شود.
این حالت بطور مثال زمانی می‌تواند اتفاق بیافتد که شما رابطه‌ای بین بیلبورد‌های تبلیغاتی و آنچه که در کنار آنها روی زمین در حال وقوع است پیدا کنید.
۴ . همیشه به مسائل جدی نگاه نکنید!
وقتی اسم آژانس عکس مگنوم به گوشمان می‌خورد، چیزی که به ذهنمان می‌رسد عکس‌هایی جدی، خشک و گاهاً خشن است. مثلاً عکس‌هایی که «رابرت کاپا» برای در امان ماندن از برخورد تیر‌ها روی زمین غلت می‌خورد و سپس از سرباز‌ها عکاسی می‌کند.
اما الیوت ارویت، ضمن اینکه نسبت به کارتیه برسون، رابرت کاپا و دیگران جوان‌تر است، می‌توان گفت که استایل کاملاً متفاوتی نیز دارد.
او به جنگ و یا مناطق درگیری برای عکاسی نمی‌رفت، بلکه عکس‌های او طنازانه و مفرح هستند.
ارویت الیوت ارویت،عکاس مستند در مصاحبه‌های خود اشاره کرده است که همکاران او در مگنوم، عکاسان بسیار جدی‌ای بودند ، کسانی که از اتفاقات جدی و مهم عکاسی می‌کردند. اما ارویت خیلی دوست نداشت خود را وارد مسائل جدی کند.
سوال : در اغلب عکس‌های شما به نظر می‌آید که برخوردی طنازانه با موضوع داشته‌اید. آیا مدیوم عکاسی را جدی نمی‌دانید یا اینکه خودتان دوست دارید اینگونه با موضوع‌ها برخورد کنید؟
الیوت ارویت، : خوب، من برخلاف بسیاری از همکارانم عکاس جدی‌ای نیستم. بهتر بگویم؛ من با موضوعاتی که جدی نیستند، جدی برخورد می‌کنم.
برای اینکه در زمینه عکاسی شهری (خیابانی) به موفقیت برسید، نیازی نیست که به حتماً به موضوعات خشک و جدی بپردازید، یا مثل بروس گیلدن، ویلیام کلین یا گری واینوگراند از صحنه‌های خشن عکاسی(خیابانی) کنید. کافیست با توجه به خلقیات خود، روش خود را انتخاب کنید.
اگر دوست دارید از موضوعات مفرحی که جدی نیستند عکاسی کنید، پس اینکار را کنید. اگر دوست دارید به جای عکاسی از مردم از اشیاء عکاسی کنید، پس اینکار را کنید. اگر دوست دارید از مناظر و دشت‌ها عکاسی کنید، همین کار را کنید.
برخوردتان با مقوله عکاسی خیابانی نباید خیلی جدی باشد و فراموش نکنید که نهایتاً باید از عکاسی کردن لذت ببرید.
۵ . برای شرایط متفاوت از دوربین‌های متفاوت استفاده کنید.
یکی از سوالاتی که در این چند سال در حوزه عکاسی مطرح است، تفاوت بین عکاسی دیجیتال و عکاسی آنالوگ یا همان فیلم است. طرفداران هر دو حوزه نکات مثبت و منفی را مطرح می‌کنند و نهایتاً یکی را انتخاب می‌کنند. البته باید قبول کر که با «فیلم» با تمام حسن‌هایش دیگر در عکاسی تقریباً بطور کامل کنار گذاشته شده است.
به نظر می‌آید که انتخاب نوع لنز یا دوربین کاملاً شخصی است. اما مساله این است که در این زمینه‌ها نباید به یک تفکر خاص چسبید و باید منعطف عمل کرد.
برای مثال الیوت ارویت از هر دو گونه عکاسی دیجیتال و آنالوگ استفاده کرده است. او برای کارهای تبلیغاتی و تجاری از دوربین دیجیتال استفاده می‌کند و برای کارهای شخصی‌اش از «فیلم».
سوال : یکی از مباحثی که این روزها در عکاسی مطرح است، استفاده از دوربین عکاسی دیجیتال است. آیا شما از دوربین دیجیتال استفاده می‌کنید؟
ارویت الیوت ارویت : من از دوربین دیجیتال استفاده می‌کنم، اما فقط برای کارهایی که سفارش می‌گیرم. برای کارهای خودم، خیر. وقتی قصد ارائه یک پروژه را داشته باشید، دوربین دیجیتال کارآمدتر بوده و کاربری راحت‌تری دارد.
به عنوان یک تجربه شخصی، من عکاسی را با دوربین دیجیتال شروع کردم. نحوه عکاسی و سهل بودن دیدن عکس‌ها برایم خیلی جذاب بود. با عکاسی دیجیتال براحتی تمامی تکنیک‌های عکاسی را یاد گرفتم. ۵ سال اول عکاسی من به همین شیوه بود و من لحظه لحظه آن را دوست دارم.
با این حال حدود دو سال است که به عکاسی با فیلم روی آورده‌ام. وقتی عکسی می‌گیرم تا زمانی که عکس ظهور شود از آن هیچ اطلاعی ندارم و این برای من خیلی جذاب است و این چالش را دوست دارم.
با تمام این تفاسیر، نمی‌توان گفت که عکاسی با فیلم بهتر است، اما مطمئناً این روش به من چیز‌ۀای زیادی آموخت. زمان زیادی که بابت ادیت عکس صرف می‌شود به من صبر را آموخته است.
عکاسی در حالت کاملاً دستی (Manually) من را کاملاً تکنیکی بارآورده است. همچنین با توجه به نیاز به دقت بیشتر، به لحاظر فکری به من شخصیت عکاسی بخشیده است.
با این حال همچنان از دوربین دیجیتال استفاده می‌کنم. عکس‌هایی که از دوستان و خانواده می‌گیرم را با دوربین دیجیتال می‌گیرم. این همچینی شامل عکس‌هایی که تفریحی می‌گیرم نیز می‌شود .
تمام این حرفها برای این بود که بگویم عکاسی دیجیتال و فیلم دو مدیوم متفاوت با مشخصه‌های متفاوت هخستند که بسته به طرز فکر شما باید در شرایط مختلف مورد استفاده قرار بگیرند.
۶. عوامل زیادی برای دیده شدن وجود دارد!
تعدادی از عکس‌های ارویت، شهرتی جهانی دارند و تبدیل به نمادی از تاریخ شده‌اند. به عنوان نمونه عکسی که او از زمان تبعیض نژادی و از یک آبخوری ثبت کرده است و یا عکسی که از مریلین مونرو ثبت کرده است. همچنین عکس‌هایی که از سگ‌ها ثبت کرده است.
با این حال برخی از چیزهایی که باعث می‌شوند یک عکس تاریخی به وجود بیاید، خارج از کنترل شما هستند.
بطور مثال بسیاری از عکس‌های تاریخی الیوت ارویت،عکاس مستند به این دلیل ثبت شده‌اند که وی در آن برهه تاریخی زندگی می‌کرده و در آنجا حضور داشته است (مثل عکسی که از ریچارد نیکسون و نیکیتا خورشچوف رئیس اتحاد جماهیر شوروی ثبت کرده است). علاه بر این، دلیل دیگر موفقیت این عکس‌ها، زمان ثبت آنها و همچنین استفاده درست از آنهاست که باعث نوعی آگاهی عمومی نیز شده است.
سوال : یک عکس سمبلیک تاریخی، علاوه بر ثبت شدن در لحظه درست، به چه چیزهایی نیاز دارد؟
الیوت ارویت، : فکر نمی‌کنم که باید صبح وقتی از خواب بیدار می‌شوید، به این نیت بیرون بروید که یک عکس تاریخی ثبت کنید. این روش به هیچ وجه کارآمد نخواهد بود.
در اصل باید کمی خوش شانس باشید تا عکسی بگیرید که خوب باشد و استفاده خوبی هم از آن شود و همچنین توسط افراد زیادی دیده شود. فکر می‌کنم درباره سمبلیک شدن یک عکس زمانی می‌توان صحبت کرد که توسط افراد زیادی دیده شده باشد.
سوال : شما عکاس تعداد زیادی عکس‌های سمبلیک تاریخ هستید. چه شد که این عکس‌ها گرفته شدند؟
الیوت ارویت، : من عکس‌های زیادی می‌گیرم. بعضی از آنها تایید می‌شوند، برخی استفاده می‌شوند و برخی به دلیل موضوع مهم و یا شخصیت معروفی که در آن حضور دارد خیلی زیاد استفاده می‌شوند. دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است یک عکس سمبلیک شود، و لزوماً همه آنها دلایل خوبی نیستند.
سوال : آیا در گرفتن عکسهایت به شانس هم اعتقاد داری؟
ارویت : خوب، شانس همیشه یکی از سرمایه‌های کار من بوده است. حتماً اعتقاد دارم!
سوال : اما هرگز نمی‌توانید کارها را به شانس بسپارید!
ارویت : درسته، روی شانس نمی‌شود حساب کرد. اما چیزی هست که بتوان رویش حساب کرد؟ نه. واقعیت این است که برخی مردم خوش شانس تر از بقیه هستند.
سوال : یک عکاس چقدر باید خوش شانس باشد؟
ارویت : شانس همیشه مساله مهمی است و البته بستگی به کاری که می‌کنی دارد. اگر شما عکاس جنگ هستی، شانس خیلی مهم است، چون ممکن است کشته شوی. وقتی یک عکاس استودیویی هستی، شانس به طور کلی جور دیگری تعریف می‌شود. این سوال خیلی کلی است.البته منظور از نگاشتن حرف‌های بالا این نیست که بگوییم اریت با خوش شانسی عکس‌های بیادماندنی خود را گرفته است. ارویت استعداد‌های فراوانی داشته است که به کمک شانس توانسته است توانایی‌های خود را بروز داده و خود را به عنوان یکی از عکاسان بزرگ تاریخ مطرح کند.
